यदी हाम्रो देश प्रमुख युद्धसामाग्री उत्पादक देश मध्ये एक हुन्थ्यो भने, हाम्रो देशको आर्थिक उन्नतीका लागि धेरै भन्दा धेरै युद्ध सामाग्रीको बिक्रि वितरण हुनु आवश्याक हुन्थ्यो । यसका लागि बजारमा हाम्रो देशमा उत्पादित युद्धसामाग्रीको माग बेजोड हुनु आवश्यक हुन्थ्यो । युद्ध सामाग्रीको प्रयोग गुच्चा खेल्न त गरिन्न, युद्ध गर्नमा गरिन्छ । तेसैले हाम्रो देशको उत्पादनको माग बढ्न र तिनले बजार पाउन ठाउँ ठाउँमा युद्ध भैरहनु अनिवार्य हुन्थ्यो । हाम्रो उत्पादन हाम्रो आफ्नै देश भित्र भन्दा अरूनै देशमा प्रयोग हुनु आर्थिक, सामाजिक आदि हरेक दृष्टिकोणले उपयुक्त हुन्थ्यो त भनिरहनु नपर्ला ।
अर्को कुरो अन्य देशले उत्पादन गर्ने सामानहरूको प्रयोग हाम्रो देशवासीले गर्न ति देशबाट ति सामान हामिले किन्नु पर्ने हुन्थ्यो। उदाहरणको लागि तेल (डिजेल, पेट्रोल आदि ) 'लाई नै लिऔं । हाम्रो देशमा खपत गरिने तेल बिदेशीसँग किन्नु पर्ने हुन्थ्यो । हाम्रो देशलाई ब्यापार घाटाबाट जोगाउन त्यो तेल किन्दा दिएको पैसा सो देशलाई हाम्रो देशमा उत्पादित युद्धसामाग्री किन्न बाध्य परेर फिर्ता गराउनु सबैभन्दा उत्तम उपाय हुन्थ्यो । ब्यापार घाटा खानु कुनै पनि देशको अर्थतन्त्रको लागि भयंकर खतरनाक हुन्छ पनि मैले भनीरहनु नपर्ला ! |
| आधुनिक युद्दसामाग्री उत्पादन हुँदै |
कुरो रह्यो : विश्वका धेरै भन्दा धेरै ठाउँमा युद्ध कसरी पार्ने ? युद्धको लागि अतिवादी असहिष्णु जमात चाहिन्थ्यो । अतिवादी विचारले दिमाग भुटेर फरक बिचार राख्नेलाई मार्न र परेको खण्डमा मर्न तयार जमातको उत्पादन गर्नु हाम्रो देशको अर्थतन्त्रको लागि अत्यावश्यक हुन आउँथ्यो । यो काम खाशै गाह्रो चाहिँ हुने थिएन । बर्तमान विश्वमा लडाइँ झगडा गर्नको लागि अनगिन्ति फरक विचारहरू उपलब्ध छन् ! प्रजातन्त्र, पुँजीवाद, समाजवाद, साम्यवाद आदी जस्ता विचार त हाम्रा आफ्नै विद्वानहरूले उत्पादन गरेर विश्वभर सप्लाई गरिसकेकै छन् । हाम्रा गुप्त दुतहरूले संसारभर यी फरक फरक विचारको फरक फरक तरिकाले प्रबर्द्धन पनि गरिरहेकै छन् । विभिन्न् फरक धर्महरू पनि संसारै भरी उपलब्ध छन् । फरक संस्कार, फरक राष्ट्रियता, फरक भाषा आदि आदि फरकपन कति कति ! अव यी फरकपनलाई उछालेर तेसका सदस्यहरूलाई अर्को समूहको सदस्य जहाँ भेट्यो मारीहाल्न र आफ्नो समूहको सदस्यको रक्षाको लागि हाँसी हाँसी मर्न तयार पार्ने काम मात्र बाँकी हो । यो काम फत्ते गर्न हाम्रा देशका चतुर गुप्तदुतहरूलाई कुनै ठूलो कुरो हुने थिएन ।
यहाँसम्म त युद्धसामाग्रीको बजार बिस्तार गर्नको लागि गरिन्थ्यो, तर यतिमै हाम्रो देशमा उत्पादित युद्धसामाग्री खुरु खुरु बिक्छन भन्ने ग्यारेन्टी चाहिँ हुने थिएन । मानौं हामीले युद्ध पार्न सफल भइयो र ठाउँ ठाउँमा काटमार पनि शुरू भयो ! तर काटमार हाम्रो देशमा उत्पादित हतियारको प्रयोग विना नै पनि त हुनसक्थ्यो ! पुराना जमानाका काटमारमा प्रयोग हुने सामाग्री त प्राय जुनै देशमा पनि उत्पादन हुन्छन । आधुनिक नरसंहारका सामाग्री कै लागि पनि अन्य खेलाडी देशहरू हाम्रो देशले सृजना गरेको बजार हडप्न निस्कन सक्ने थिए ।
तर के तपाई हाम्रा देशका ठालूहरू लाटा छन भन्ने ठान्नुहुन्छ ? तेसो हुन कदापी दिइन्नथ्यो । मानवअधिकारवाद र आतंकवाद जस्ता हाम्रा जिनियस माइण्डहरूले उत्पादन गरेका गफ छैनन ? हाम्रो देशमा उत्पादित युद्ध सामाग्रीको बजार शुरक्षा गर्न भर्खर उल्लेखित दुवै वादहरूको हाम्रो आफ्नै तरिकाले भरपुर उपयोग गरिन्थ्यो । हाम्रो देशमा उत्पादित सामाग्रीको प्रयोग बिना गरिने काटमारमा मानवअधिकारको हनन भयो भन्ने थिए हाम्रा देशका प्रशासक र राजनीतिज्ञहरूले । सकेसम्म अन्य देशलाई युद्धसामाग्री उत्पादन नै गर्न दिइन्नथ्यो । हाल रहेका उत्पादकहरूमा हाम्रा बन्धुराष्ट्र बाहेकका उत्पादकको सामाग्री किन्नेहरूलाई आतंककारी भनिने थियो । हाम्रो र हाम्रो बन्दुराष्ट्रहरूद्वारा उत्पादित युद्धसामाग्री लिने र बदलामा तेल दिने देश (उदाहरणको लागि साउदी अरेविया) जस्तै नर्क भए पनि प्रजातान्त्रिक मानिदिने थियौं हामी । अन्य उत्पादकको किन्ने वा नकिन्नेलाई अधिनायकवादी भन्ने र बिद्रोही (जसलाई हामी प्रजातान्त्रिक शक्ति अर्थात प्रो डेमोक्रेटिक फोर्स भन्ने थियौं) खडा गरि ति देशमा बिग्रह काटमार पारिदिने थियौं । यी सव हाम्रा प्रोपागान्डाहरूलाई सत्य-तथ्य सावित गर्न विश्वका अधिकतम आम सञ्चारका साधनहरू हाम्रै आधिपत्यमा रहेका हुने थिए । कुनै देशको सरकारले हाम्रो देशमा उत्पादित युद्धसामाग्री नकिने, त्यो देशमा हामीले उत्पादन गरेका बिद्रोहीले सर्वसाधारणको पैसा लुटेर भए पनि हाम्रा सामाग्री र सेवा किन्ने थिए ।
लेखक : टेडे जेठो
पहिलो पटक टेडे जेठाको ब्लगमा Oct 2, 2014 @ 21:45 मा प्रकाशित
EmoticonEmoticon